Dlaczego w Polsce brzoskwinia nie jest rośliną w pełni mrozoodporną?

Pomimo iż brzoskwinie to jedne z najsmaczniejszych owoców deserowych, ich uprawa w naszym kraju nie jest łatwa. Drzewa pochodzą z obszarów leżących między innymi na terenie środkowych Chin, dlatego źle znoszą warunki klimatyczne panujące w Polsce. 

Większość odmian nie wytrzymuje mroźnych zim, a ich pąki kwiatowe często są uszkadzane przez wiosenne przymrozki.

Prawidłowemu rozwojowi drzew nie sprzyjają także sucha, chłodna wiosna oraz krótka, mokra i zimna jesień. 

Brzoskwinia jest gatunkiem ciepłolubnym i najlepiej rośnie i owocuje w cieplejszych strefach klimatycznych. Jej odporność na mróz jest ograniczona i ulega modyfikacjom zależnie od wielu czynników.

Przyjmuje się, że granica wytrzymałości drzew na mróz w okresie zimy wynosi około -20 do -25°C. Jeżeli jednak przed gwałtownym spadkiem temperatury, trwało ocieplenie, zagrożenie uszkodzenia drzew jest większe. Jeżeli natomiast ochłodzenie, a później niskie temperatury nadciągały powoli, umożliwiając stopniowe nabywanie odporności na mróz, które z reguły jest najwyższe na początku zimy - w grudniu i styczniu, to drzewa takie mogą bez uszkodzeń wytrzymać większe mrozy. 

Groźniejsze dla drzew, a zwłaszcza dla paków kwiatowych, są późnozimowe ocieplenia powodujące rozhartowanie drzew i obniżenie ich nabytej przed zimą najwyższej odporności na mróz. Późniejszy, ponowny nawrót zimy, jaki z reguły w naszym kraju ma miejsce w lutym, może powodować większe uszkodzenia. W tym okresie nawet kilkunastostopniowy mróz może być groźny dla drzew i pąków kwiatowych. Wprawdzie drzewo może ponownie „hartować się", ale to zależeć będzie od przebiegu temperatur w okresie bezpośrednio poprzedzającym nawrót zimy.

Strefy mrozoodporności w Polsce.

Najlepsze rejony do uprawy brzoskwini w Polsce to tereny położone w zachodniej oraz południowej części kraju. Najłagodniejsze zimy w Polsce (strefa 7), panują wzdłuż pasa wybrzeży i wzdłuż zachodniej granicy państwa, sięgając wzdłuż doliny Odry do Wrocławia, oraz w niewielkiej enklawie wokół Poznania. Stwarzają one możliwość uprawy roślin słabiej znoszących silne mrozy. Pozostały obszar kraju znajduje się w strefie 6, z wyjątkiem Suwalszczyzny i Tatr znajdujących się w strefie 5.

5	a	–28,9 °C	–26,1 °C
	b	–26,1 °C	–23,3 °C
6	a	–23,3 °C	–20,6 °C
	b	–20,6 °C	–17,8 °C
7	a	–17,8 °C	–15,0 °C
	b	–15,0 °C	–12,2 °C

Odmiany odporne na mróz

Obecnie znanych jest bardzo wiele różnych odmian brzoskwini zwyczajnej, jednak większość z nich nie jest dostatecznie mrozoodporna i nie sprawdza się w naszym klimacie. 

Z tego względu do uprawy poleca się głównie sprawdzone odmiany (zamieszczone na aktualnej liście w rejestrze COBORU-Centralnego Ośrodka Badań Odmian Roślin Uprawnych), z których niskie temperatury najlepiej znoszą:

1. „Reliance” – stara odmiana amerykańska, w Polsce znajduje się już ponad 30 lat. Na wyróżnienie zasługuje jej wysoka mrozoodporność, również odporność na wiosenne przymrozki, głównie dlatego, że późno kwitnie. 

2. „Velvet” – Drzewa odporne na niskie temperatury.

3. „Redhaven” – Drzewa średnio odporne na niskie temperatury (kwiaty podatne na wiosenne przymrozki) i wrażliwe na kędzierzawość liści.

4. „Harnaś" -Odporna na mróz. 

5. "Inka"- Odporna na niskie temperatury. 

W spisie znajduja sie również odmiany: Harco ,Harrow Beauty ,Iskra, Royalvee.

Porównanie trzech popularnych odmian pod wzgledem mrozoodporności:

	Inka	Redhaven	Reliance
POCHODZENIE	odmiana polska	odmiana amerykańska	odmiana amerykańska
OWOCE	dość duże	średniej wielkości lub duże, kuliste i regularne	średniej wielkości, kuliste, często asymetryczne
SKÓRKA	w dużej części pokryta plamistym czerwonym rumieńcem	złocistożółta z silnym jaskrawoczerwonym marmurkowym rumieńcem, zajmującym prawie całą powierzchnię owocu, umiarkowanie omszona, mocna	zielono-pomarańczowa z marmurkowym czerwonym rumieńcem, dość silnie omszona
MIĄŻSZ	żółto-kremowy, minimalnie zabarwiony przy pestce, soczysty, średnio zwięzły, nieco kwaskowaty, smaczny, pestka dobrze odchodzi od miąższu	żółtopomarańczowy z czerwonymi smugami przy pestce, jędrny, mięsisty, bardzo soczysty, rozpływający się, aromatyczny i bardzo smaczny, pestka dobrze odchodzi od miąższu	żółto-pomarańczowy, lekko zabarwiony przy pestce, średnio zwięzły, słodko-kwaśny, soczysty, smaczny, dobrze odchodzący od pestki
OWOCOWANIE	owocuje obficie i corocznie	bardzo wcześnie wchodzi w okres owocowania, owocuje obficie i regularnie	owocuje obficie i corocznie
DOJRZEWANIE	koniec sierpnia	w drugiej dekadzie sierpnia, zbiór należy przeprowadzić kilkakrotnie	w drugiej dekadzie sierpnia
WZROST	drzewo rośnie silnie	drzewo rośnie silnie	drzewo rośnie średnio silnie
MRÓZ	drzewo jest wytrzymałe na mróz, jednak kwiaty mogą być uszkadzane przez wiosenne przymrozki	drzewo jest wytrzymałe na mróz, jednak kwiaty mogą być uszkadzane przez wiosenne przymrozki	wytrzymała na niskie temperatury (także pąki kwiatowe)
INNE	owoce głównie deserowe, choć nadają się też na przetwory	owoce deserowe i na przetwory (szczególnie na kompoty)	owoce deserowe i na przetwory

pl.wikipedia.org
hortologia.eu
www.zielonyogrodek.pl